اگر بخواهیم تعریف دقیقی از انبار هوشمند ارائه دهیم می‌توان گفت که چنین انباری در واقع یک ساختمان بسیار بزرگ است که در آن نظارت بر موجودی‌ها از جمله مواد اولیه و محصولات تولید شده توسط کارخانه به صورت هوشمند انجام می‌شوند. در چنین ساختمانی از انواع ماشین‌آلات هوشمند، تجهیزات کامپیوتری و … برای تکمیل فرآیندهای رایج و متداول در انبارها که قبلا توسط نیروی انسانی انجام می‌شد، استفاده می‌شود. این عملیات ممکن است شامل شناسایی و دریافت سفارش‌های موردنیاز در انبار، شمارش انواع محصولات، ذخیره‌سازی دقیق تمامی اطلاعات مورد نیاز در انبار و … باشد.
اگر هنوز با مفهوم هوشمندسازی، مزایا و معایب و کاربردهای آن آشنا نیستید، مطالعه مقاله زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:
هوشمندسازی چیست؟ از تاریخچه تا مزایا، معایب و اهداف
در ادامه با اینفورتک همراه باشید تا این مقاله با هوشمندسازی انبار و روش‌های مختلفی که برای این کار مورد استفاده قرار می‌گیرد آشنا شده و اطلاعاتی را در خصوص مزایا و معایب انبارداری هوشمند نیز به دست بیاورید.
کاربردهای انبار هوشمند
در انبار هوشمند برخلاف سایر انبارهایی که در آنها از تکنولوژی‌های سنتی استفاده می‌شود انواع مختلفی از تجهیزات جدید و مدرن مورد استفاده قرار می‌گیرد که معمولا همگی آنها کاملاً خودکار و هوشمند هستند. با استفاده از این تجهیزات شما می‌توانید موقعیت دقیق هر یک از محصولات را ثبت کرده و دسترسی خوبی به محصولات و مواد اولیه موجود در انبار داشته باشید. معمولا انبارهای هوشمند دارای دقت بالایی در زمینه‌های مختلف انبارداری هستند و می‌توانند با کمترین خطا بهترین عملکرد را در اختیار شما قرار دهند.
به طور کلی می‌توان گفت که انبارهای هوشمند از کارخانه‌های هوشمند الهام گرفته شده‌اند و از یک محیط داده‌محور استفاده می‌کنند. آنها فناوری‌ها و تکنولوژی‌های مختلف خودکار و هوشمند را به هم متصل می‌کنند تا از این طریق بتوانند یک محیط مبتنی بر تکنولوژی را برای ثبت کالاها، درخواست‌ها، دریافت و مرتب‌سازی انبار، سازماندهی محصولات و گزارش‌گیری خودکار فراهم کنند. این تکنولوژی‌ها به کارگران و نیروهای فعال در انبار کمک می‌کند تا بهره‌وری و کیفیت خود را ارتقا داده و در عین حال بتوانند خطاهای انسانی را نیز کاهش دهند.
روش‌های هوشمندسازی انبار
روش‌های مختلفی برای هوشمند سازی انبار وجود دارد که شما می‌توانید از هریک از آنها یا ترکیبی از این روش‌ها استفاده کرده و از مزایایی که به شما ارائه می‌دهند نهایت بهره را ببرید. در ادامه به معرفی برخی از این روش‌ها می‌پردازیم:
- استفاده از سیستم‌های مدیریت انبار هوشمند: چنین سیستمی می‌تواند از جهات مختلف انبار شما را مدیریت کرده و ورود و خروج تمامی محصولات را مدیریت کند. این سیستم دارای قابلیت گزارش‌دهی سریع بوده و می‌تواند آمار آنلاین و بلادرنگ را نیز در اختیار شما قرار دهد. با استفاده از چنین سیستمی شما می‌توانید پیش‌بینی دقیقی از تقاضا داشته باشید، فرایندهای انبار را ساده‌سازی کنید، چیدمان بهینه را برای انبار خود پیدا کرده و دقت موجودی‌های انبار را نیز افزایش دهید.
- ابزارهای انتخاب خودکار محصولات: این ابزارها به‌صورت طراحی ساخته شده‌اند که از هوش مصنوعی و اینترنت اشیا برای انتخاب انواع محصولات استفاده می‌کنند. آنها دارای دقت و بهره‌وری بسیار بالایی هستند و معمولا در زمان جابه‌جایی انواع محصولات می‌توانند به کمک شما بیایند.
- خودروهای هدایت شونده خودکار: این خودروها نیز معمولا برای جابه‌جایی انواع محصولات و مواد اولیه مختلف در انبار هوشمند مورداستفاده قرار می‌گیرند. استفاده از این خودروها می‌تواند باعث صرفه‌جویی در زمان جابه‌جایی محصولات شده و نیاز به نیروی انسانی را در این بخش به میزان زیادی کاهش دهد.
دقت داشته باشید که علاوه بر تمامی این روش‌ها روش‌هایی دیگر نیز امروزه برای ساخت یک انبار هوشمند ( انبار دیجیتال ) وجود دارد که برای افزایش دقت و بهره‌وری بهتر است که شما از ترکیبی از این روش‌ها استفاده کنید تا بتوانید نتیجه بهتری را بگیری
مزایای انبار هوشمند
به‌طورکلی هدف سیستم‌های انبار هوشمند (Smart Warehouse) این است که به شرکت‌ها و کسب‌وکارها اجازه دهند تا به‌صورت کاملا آنلاین و لحظه‌ای به بینش کافی از اطلاعات انبار خود دست پیدا کرده و از این بینش در راستای بهینه‌سازی فرایندها استفاده کند. از جمله مهم‌ترین مزایایی که انبارداری هوشمند برای شما خواهد داشت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بهبود دقت: یکی از مهم‌ترین مزایای استفاده از این روش انبارداری پیشرفته، بالابردن دقت در بررسی موجودی انبار است. شما می‌توانید جریان موجودی در انبار را به‌صورت لحظه‌ای پیگیری کرده و چندین عملیات مربوط به انبارداری را از طریق یک سیستم متمرکز انجام دهید. این قابلیت به شما اجازه می‌دهد تا به اطلاعات دقیقی دست پیدا کرده و بتوانید راهکارهایی هوشمندانه را در کل زنجیره تامین خود اتخاذ کنید.
- افزایش شفافیت: امروزه عدم شفافیت یکی از مهم‌ترین مشکلات در زنجیره تامین به شمار می‌آید که می‌تواند منجر به زیان عملیاتی در بسیاری از شرکت‌ها شود. با یکپارچه‌سازی قابلیت مشاهده انبار شرکت‌ها می‌توانند موجودی را به‌صورت لحظه‌ای ردیابی کرده و روی آن نظارت داشته باشند. هرچه این میزان آگاهی شرکت‌ها بیشتر شود شفافیت انبار نیز افزایش پیدا کرده و خطر کمبود منابع را هم کاهش خواهد داد.
- افزایش کارایی: به‌طورکلی فرایند اتوماسیون انبار یک مزیت بسیار بزرگ به شمار می‌آید. اتوماسیون می‌تواند مدت‌زمانی که یک کارمند برای انجام یک وظیفه نیاز دارد را کاهش دهد. اتوماسیون می‌تواند وظایف دسترسی را کاهش داده و تمرکز نیروی انسانی را به سمت موارد دیگری سوق دهد. از طرف دیگر اتوماسیون فرایندهای موجود در انبار می‌تواند خطا را کاهش داده و از تهدیدات احتمالی حادثه‌ساز نیز جلوگیری کند.
- کاهش هزینه‌های انبارداری: هوشمندسازی انبار می‌تواند هزینه‌های مربوط به نیروی کار را نیز به میزان زیادی کاهش دهد. زمانی که سیستم انبارداری شما به یک سیستم هوشمند تبدیل می‌شود نیاز به نیروی انسانی کاهش پیدا کرده و سرعت انجام عملیات نیز افزایش پیدا خواهد کرد که تمامی این موارد روی کاهش هزینه‌های انبارداری تاثیرگذار خواهد بود.
- بهبود کیفیت خدمات ارائه شده به مشتریان: یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی که اکثر کسب‌وکارها با آن مواجه هستند رضایت ضعیف مشتریان از آنها است. خدمات عالی همواره یک راهکار موثر است که به شما در راه‌اندازی کسب‌وکارتان کمک خواهد کرد. با داشتن یک انبار دیجیتال شما می‌توانید به میزان زیادی کیفیت خدمات خود به مشتریان را بهبود دهید.
معایب انبار هوشمند
با وجود مزایای بسیار زیادی که انبار هوشمند می‌تواند داشته باشد؛ ولی به‌طورکلی هوشمند سازی انبارهایی که دارید ممکن است معایبی نیز داشته باشد که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نیاز به سرمایه‌گذاری زیاد: دقت داشته باشید که برای هوشمند سازی انبار، شما نیاز به تجهیزات بسیار پیشرفته‌ای خواهید داشت که ممکن است بسیار گران قیمت باشند. از طرف دیگر سیستم اتوماسیون برای این انبارها نیز نیازمند صرف هزینه‌های بالایی خواهد بود. همین عیب ممکن است بسیاری از صاحبان شرکت‌ها و کسب‌وکارها را از هوشمند کردن انبارهای خود منصرف کند.
- عدم سازگاری: عدم سازگاری از دیگر معایبی است که ممکن است انبارداری هوشمند برای شما به همراه داشته باشد. همان‌طور که در بخش‌های قبلی نیز به این موضوع اشاره کردیم اتوماسیون اغلب برای جایگزینی وظایف ساده و تکرارپذیر و البته وقت‌گیر در صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به این موضوع که در انبارها نیاز به چیدمان مجدد و برنامه‌ریزی جدید برای محصولات وجود دارد ممکن است شما با مشکلات مربوط به عدم سازگاری مواجه شوید که این مشکلات با کمک هوش مصنوعی قابل‌حل هستند.
- ملاحظات نیروی کار: با وجود این‌که کاهش هزینه‌های نیروی کار یک مزیت بسیار مهم انبار هوشمند به شمار می‌آید؛ ولی نباید فراموش کنید که با هوشمند کردن انبار شما باید بسیاری از موقعیت‌های شغلی مربوط به نیروهای انسانی خود را حذف کنید. همین عامل نیز ممکن است آسیب‌های جدی به نیروی کار شرکت شما وارد کند که البته می‌توان با اتخاذ استراتژی‌های مناسب این مشکلات را نیز حل کرد.
RFID و اهمیت آن
یکی از مهم‌ترین اجزای انبار هوشمند RFID است که در واقع خلاصه شده عبارت Radio-frequency identification بوده و به سازماندهی و کنترل موجودی‌های داخل انبار کمک می‌کند. RFID می‌تواند روش‌های قدیمی برای ردیابی آنالوگ را حذف کند. امواج رادیویی امروزه می‌توانند به انتقال داده‌ها با برچسب دیجیتالی کمک کرده و از این طریق اقدام به ثبت اطلاعات محصول در انبارهای شما کنند.
به‌طورکلی می‌توان RFID را جایگزین اسکنرهای بارکد قدیمی دانست که امروزه آنها نیازی به تراز دقیق ندارند و می‌توان در شرایط و موقعیت‌های مختلف به‌سادگی از آنها استفاده کرد. با استفاده از این تکنیک شما می‌توانید خیلی راحت تعداد هر نوع کالا را شناسایی و شمارش کنید.
نکاتی درباره انبار مکانیزه
در مبحث انبار هوشمند یک موضوع جدید مطرح می‌شود که نام آن انبار مکانیزه است. انبار مکانیزه در واقع نوعی انبار است که در آن از تجهیزات مدرن و مبتنی بر علم روز برای اتوماسیون و خودکار کردن بسیاری از عملیات انبارداری استفاده شده است. ماشین‌آلات و سیستم‌های خودکار در این انبارها کاملا بهینه‌سازی شده‌اند و به شکل‌های مختلفی به شما ارائه شده و البته سطوح مختلفی از اتوماسیون را نیز به شما ارائه می‌دهند.
در این انبارها شما نمی‌توانید نقش نرم‌افزارهای لجستیک را نادیده بگیرید. زیرا بخش حیاتی از فعالیت‌های لجستیک خودکار را تشکیل می‌دهند. این ماشین‌آلات به لطف سیستم‌های کنترل و نرم‌افزارهای کامپیوتری می‌توانند عملکردی منحصربه‌فرد را در مدیریت انبارها به شما ارائه دهند.
خلاصه مطلب
انبار هوشمند در واقع انباری است که در آن از تجهیزات و فناوری‌های جدید مانند هوش مصنوعی، اتوماسیون، اینترنت اشیا (IoT) و … استفاده شده و فرایند انبارداری را برای شما ساده‌تر می‌کند. انبارداری هوشمند دارای مزایایی از جمله مدیریت بهتر ورودی‌ها و خروجی‌های انبار، بهبود فرایند انبارداری، کاهش هزینه‌ها و … است و در عین حال معایبی مانند نیاز به سرمایه زیاد و ناسازگاری در برخی از موارد را نیز دارا است. در هوشمندسازی انبار RFID از اهمیت بالایی برخوردار است که می‌تواند به‌عنوان جایگزینی برای بارکدهای قدیمی شناخته شود.
کامل ترین تعریف از هوشمند شدن یا هوشمندسازی چیه؟
سلام کاربر گرامی
اگر بخواهیم تعریف دقیقی از این مفهوم ارائه دهیم می‌توان گفت که به فرایند خودکار کردن عملیات در محیط‌های مختلف، هوشمندکردن تجهیزاتی که در زمینه‌های مختلف استفاده می‌شوند و استفاده بهینه از تجهیزات و دستگاه‌های مختلف هوشمند سازی گفته می‌شود. دقت داشته باشید که عملیات هوشمندکردن تجهیزات مختلف ممکن است در کارخانه، انبار، کشاورزی یا هر محیط دیگری باشد و از این نظر محدودیت خاصی برای شما وجود نخواهد داشت.
مطالعه بیشتر در لینک : هوشمند سازی