به بیان ساده می‌توان گفت که اینترنت اشیا شامل هر دستگاهی است که با کلید، خاموش و روشن شده و می‌تواند به اینترنت متصل شود. اینترنت اشیا شامل تجهیزاتی می‌شود که اطلاعات را از طریق اینترنت با یکدیگر مرتبط کرده و ارتباط خوب و کاملی را میان آن‌ها برقرار می‌کند. نکته بسیار مهم درباره این تکنولوژی این است که تاریخچه اینترنت اشیا به چند سال قبل بازمی‌گردد و دارای تاریخچه چندان طولانی نیست. از زمانی که تلگراف (اولین خط ثابت) در دهه‌های 1830 و 1840 توسعه پیدا کرد، ماشین‌ها موفق شدند تا به‌صورت مستقیم با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
اولین انتقال صدای رادیویی که به‌عنوان “تلگراف بی‌سیم” شناخته می‌شد در تاریخ سوم ژوئن سال 1900 تولید شد و مؤلفه‌های لازم را برای توسعه اینترنت اشیا فراهم کرد. در ادامه این کار با توسعه کامپیوترها در دهه 1950 ادامه پیدا کرد که در ادامه به‌طور مفصل درباره آن صحبت خواهیم کرد.
شروع کار اینترنت اشیا
در اولین بخش از تاریخچه اینترنت اشیا باید به این نکته دقت داشت که توسعه اینترنت خود بخش بسیار مهمی از تاریخچه تکنولوژی اینترنت اشیا به شمار می‌آید. اینترنت برای اولین بار کار خود را در سال 1962 آغاز کرد و در سال 1969 نیز به‌صورت رسمی به دنیا معرفی شد. در دهه 1980 بود که ارائه‌دهندگان خدمات تجاری شروع به حمایت از استفاده عمومی از این تکنولوژی کرده و به آن اجازه دادند تا به اینترنت مدرن و امروزی تبدیل شود. ماهواره‌ها و خطوط ثابت ارتباطات اولیه را در بستر اینترنت اشیا به شکل امروزی فراهم کردند.
در ادامه ماهواره‌های GPS در اوایل سال 1993 با ارائه یک سیستم پایدار و بسیار کاربردی به واقعیت تبدیل شده و اینترنت امروزی را فراهم کردند. در ادامه با قرار گرفتن ماهواره‌های تجاری با مالکیت‌های خصوصی شاهد آن بودیم که اینترنت سریع‌تر از حالت عادی شروع به رشد کرده و بستری بسیار مناسب را برای اینترنت اشیا فراهم کرد.
تحقق مفهوم اینترنت اشیا
اینترنت اشیا به‌عنوان یک مفهوم تا سال 1999 به‌طور رسمی نام‌گذاری نشده بود؛ ولی یکی از اولین نمونه‌های اینترنت اشیا مربوط به اوایل دهه 1980 بود که دستگاهی بود که نوشابه‌های کوکاکولا را بیرون می‌داد و در دانشگاه کارنگی ملون قرار گرفته بود. برنامه‌نویسان محلی می‌توانستند از طریق اینترنت به این یخچال متصل شده و قبل از این‌که یک نوشیدنی را خریداری کنند سرد و خنک بودن آن را بررسی کنند. Kevin Ashton مدیر اجرایی آزمایشگاه‌‌های دانشگاه MIT برای اولین بار نام اینترنت اشیا را با مفهوم امروزی نام‌گذاری کرد.
او در خصوص اینترنت اشیا اظهارات زیر را بیان می‌کرد:
” امروزه کامپیوترها و درنتیجه اینترنت برای اطلاعات تقریباً به انسان‌ها وابسته هستند. تقریباً تمامی اطلاعات موجود در اینترنت برای اولین بار توسط انسان‌ها تایپ یا ذخیره‌سازی شده‌اند. همه این‌ها به این معناست که انسان‌ها در جمع‌آوری اطلاعات از دنیای واقعی چندان خوب عمل نمی‌کنند. به همین علت نیز ما به تکنولوژی‌هایی نیاز داریم که بتوانند اطلاعات را با بالاترین سطح دقت و سریع‌ترین زمان ممکن جمع‌آوری کنند. “
IoT در اوایل سال 2000
Kevin Ashton شخصی بود که برای اولین بار اصطلاح اینترنت اشیا را معرفی کرد؛ معتقد بود که شناسایی RFID پیش‌نیاز اینترنت اشیا است و این مسئله در طول تاریخ اینترنت اشیا نیز بارها تکرار شده است. او معتقد بود که اگر همه دستگاه‌ها برچسب‌گذاری شوند کامپیوترها می‌توانند آن‌ها را مدیریت، ردیابی و کنترل کنند. امروزه تا حد زیادی این عملیات برچسب‌گذاری با استفاده از فناوری‌هایی مانند واترمارک دیجیتال، بارکد و کدهای QR قابل انجام است. در سال‌های 2002 تا 2003 میلادی والمارت و وزارت دفاع ایالات‌متحده آمریکا به اولین سازمان‌های بزرگی تبدیل شدند که از مدل اشتون برای ردیابی موجودی‌ها استفاده می‌کردند.
در همین سال‌ها بود که اولین تکنولوژی در زمینه اینترنت اشیا نیز تولید شد که درواقع یک زنگ درب هوشمند بود که نمونه‌ای عالی از اینترنت اشیا را ارائه می‌داد. این اتفاق در سال 2011 اتفاق افتاد و می‌توان آن را اولین نسخه از محصولات اینترنت اشیا امروزی و مدرن دانست.
اینترنت اشیا امروزی و اهمیت آن
در طول تاریخ IoT به کاربردهای بسیار جالبی از آن می‌رسیم. شهرهای هوشمند را می‌توان یکی از بزرگ‌ترین خواسته‌ها در دنیای اینترنت اشیا دانست. در سال 2012 بود که اداره فدرال انرژی سوئیس یک برنامه آزمایشی را با عنوان شهر هوشمند آغاز کرد که در آن تلاش شده بود تا از تکنولوژی‌های اینترنت اشیا برای کنترل یک شهر استفاده شود. نظارت بر ترافیک، نظارت بر آب‌وهوا، حمل‌ونقل هوشمند، پارکینگ هوشمند و … ازجمله ویژگی‌های مهم این شهر به شمار می‌آمدند.
با گذر زمان در تاریخچه IoT به اینترنت اشیا صنعتی برمی‌خوریم که در آن از محرک‌ها و حسگرهای هوشمند برای برنامه‌های صنعتی استفاده می‌شد. هدف از این نوع اینترنت اشیا این بود که کارایی و قابلیت‌های صنعتی صنایع را ارتقا دهیم.
تاریخچه اینترنت اشیا در ایران
اولین استفاده از اینترنت اشیا در ایران به چندین سال قبل بازمی‌گردد که یکی از محققان و کارآفرینان حوزه اینترنت این مسئله را بیان کرد و در حال حاضر نیز به‌عنوان مشاور در برخی از شرکت‌های بزرگ آمریکایی در حال کار کردن است. پس از مطرح‌شدن این مسئله قراردادی میان وزارت نیرو و مرکز تحقیقات مخابرات ایران بسته شد تا این دو بتوانند با همکاری‌هایی که دارند ارتباط مؤثر و مفیدی را برای تولید تکنولوژی‌های اینترنت اشیا برقرار کنند.
اگر به موضوع IoT علاقه‌مند هستید، پیشنهاد می‌شود مقالات اینترنت اشیا وب سایت ما را مطالعه کنید.
خلاصه مطلب
اینترنت اشیا تاریخچه چندان طولانی در دنیا و ایران ندارد ولی این تکنولوژی در سال‌های اخیر به میزان زیادی بهینه‌سازی شده و پیشرفت کرده است. آینده‌ای که برای اینترنت اشیا پیش‌بینی می‌شود آینده‌ای بسیار درخشان است. پیش‌بینی می‌شود که در آینده‌ای نزدیک اینترنت اشیا بخش‌های گسترده‌ای از دنیای امروزی را تحت تأثیر خود قرار دهد.
منابع: