پیشرفت تکنولوژی در سال‌های اخیر باعث شده تا صنایع مختلفی تحت تأثیر قرار بگیرند که یکی از این صنایع صنعت تولید است. خط تولید هوشمند به معنای استفاده از تجهیزات و ابزارهای هوشمند و مبتنی بر جدیدترین تکنولوژیهای روز دنیا در خط تولید است که باعث می‌شوند تا روند تولید محصولات بهینه‌سازی شده و کیفیت و کمیت محصولات تولیدشده بهبود پیدا کند. هوشمندسازی خط تولید از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که از جمله آن‌ها می‌توان به ساخت محیط لازم برای خط تولید، برنامه‌ریزی و ایجاد محیط کنترلی، پیاده‌سازی مفاهیم PPC و … اشاره کرد.
تعریف هوشمندسازی و اهمیت آن در صنایع
هوشمندسازی در واقع به این معناست که از تکنولوژی‌ها و ابزارهای جدید در راستای بهبود فرایندهای مختلف استفاده شود. امروزه تکنولوژیهای مختلف هوشمند که در حوزه‌های مختلفی مانند اینترنت اشیا، هوش مصنوعی و همزاد دیجیتال و … وجود دارند، می‌توانند عملیات مختلف را در صنایع خودکارسازی کرده و عملکرد بهتری را به همراه داشته باشند. از جمله مهم‌ترین کاربردهای هوشمندسازی می‌توان به ایجاد خط تولید هوشمند اشاره کرد که فرایند تولید را بهینه می‌کند. هوشمند سازی نه‌تنها عملکرد را بهینه می‌کند؛ بلکه به کاهش مصرف انرژی، کاهش هزینه‌ها، ارتقا سطح زندگی، شتاب بخشیدن به اجرای دقیق عملیات و … کمک شایانی خواهد کرد.
مزایای هوشمندسازی خط تولید
خط تولید هوشمند می‌تواند از جهات مختلف برای صنعت تولید و کارخانه‌ها مفید باشد. از مهم‌ترین مزایای آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حل سریع‌تر مشکلات خط تولید: زمانی که از تجهیزات هوشمند در خط تولید استفاده می‌شود، باعث خواهد شد تا روند تشخیص و حل مشکلات با سرعت بالاتری انجام شود. سنسورهایی که در خط تولید استفاده می‌شوند، می‌توانند با سرعت بالایی مشکلات را شناسایی کرده و آن‌ها را برطرف کنند.
- گزارش‌گیری راحت‌تر در خط تولید: مزیت بسیار مهم دیگر هوشمند سازی خط تولید این است که گزارش‌گیری از روند تولید سریع‌تر و با دقت بالاتری انجام خواهد شد. این مسئله می‌تواند اطلاعات خوبی را در خصوص روند تولید ارائه داده و از طرفی دیگر باعث دست یافتن به بینشی کامل درباره روند تولید خواهد شد.
- امنیت بیشتر خط تولید: با توجه به تکنولوژیهای مبتنی بر هوش مصنوعی که در خط تولید استفاده می‌شوند می‌توان انتظار داشت که امنیت خط تولید افزایش پیدا کند. افزایش امنیت خط تولید به این معناست که دیگر نیازی به نگران بودن درباره امنیت کارکنان و نیروی انسانی وجود ندارد؛ چراکه در صورت بروز هرگونه خطری سیستم‌های هشداردهنده هشدارهای لازم را ارائه می‌دهند.
- بهبود کیفیت محصولات: ازآنجایی‌که تکنولوژیهای هوشمند دقت بالایی دارند، معمولاً می‌توان انتظار داشت که کیفیت محصولات تولیدی افزایش پیدا کند. کنترل دقیق مواد اولیه، دقت بالاتر تجهیزات هوشمند نسبت به نیروی انسانی، کنترل روند تولید و … همگی از جمله عواملی هستند که روی کیفیت محصولات در خط تولید هوشمند تأثیرگذار هستند.
- اطمینان نسبت به زمان تحویل: زمان تحویل محصولات در یک کارخانه از اهمیت زیادی برخوردار است. با هوشمندسازی عملیات خط تولید می‌توان تا حد زیادی نسبت به تحویل به‌موقع محصولات اطمینان حاصل کرد. این مسئله در زنجیره تأمین نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
- کاهش خطاهای انسانی: یکی از مهم‌ترین مزایای استفاده از تجهیزات هوشمند در خط تولید کارخانه‌ها این است که می‌توان خطای انسانی را در فرایند تولید تا حد زیادی کاهش داد.
- افزایش کارایی مصرف انرژی: مصرف انرژی در کارخانه‌ها بسیار مهم است؛ چراکه اگر مصرف انرژی بالا باشد می‌تواند هزینه زیادی را برای یک کارخانه و خط تولید به وجود آورد. با استفاده از تجهیزات هوشمند مصرف انرژی را نیز می‌توان مدیریت کرد. در صورت تمایل به داشتن اطلاعات بیشتر درباره مفهوم کارخانه هوشمند، پیشنهاد می‌شود مقاله اینفورتک در این زمینه را مطالعه کنید.
راهکارهای خط تولید هوشمند
راهکارهای مختلفی برای ایجاد خط تولید هوشمند وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ایجاد یک خط تولید پویا که اجازه می‌دهد تا عملیات به شکل ساده‌تری انجام شده و انعطاف‌پذیری بیشتری در محیط وجود داشته باشد.
- استفاده از یک سیستم منابع سازمانی که به‌عنوان یک پایگاه اطلاعاتی یکپارچه کار می‌کند. ازآنجایی‌که داده‌های حجیم به‌عنوان سوخت خطوط تولید هوشمند به شمار می‌آیند؛ کارخانه‌ها باید به دنبال راهی برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های خط تولید باشند که این سیستم منابع سازمانی می‌تواند این کار را به نحو احسنت انجام دهد.
- افزودن فناوری‌ها و تکنولوژیهای متحول‌کننده در صنعت تولید مانند اکوسیستم‌های اطلاعاتی و ارتباطی جدید از دیگر راهکارهای هوشمند سازی خط تولید به شمار می‌آید.
- برنامه‌ریزی و کنترل تولید که به اختصار PPC نامیده می‌شود از دیگر راهکارها در این زمینه است. PPC در واقع از جمله چارچوب‌های سلسله مراتبی به شمار می‌آید که عناصر مختلف را با جزئیات کامل مدیریت می‌کند و می‌تواند فرایند تولید را بهینه‌سازی کند.
پیشنهاد مطالعه : انبار هوشمند چیست؟
خط تولید مبتنی بر RFID
تکنولوژی RFID از جدیدترین تکنولوژی‌هایی است که امروزه در خط تولید هوشمند مورداستفاده قرار می‌گیرد. این تکنولوژی یک تکنولوژی مدیریتی به شمار می‌آید که می‌تواند اطلاعات دقیقی درباره وضعیت عملیات و تجهیزات مختلف در خط تولید را در اختیار مدیران قرار دهد. یکی از مهم‌ترین مزایای استفاده از این تکنولوژی در خطوط تولید این است که می‌توان موارد مختلف از جمله اطلاعات کارکنان، میزان موجود مواد اولیه، میزان محصولات تولیدشده و … را با استفاده از آن کنترل کرد. همین مسئله نیز می‌تواند به طور مستقیم به مدیران کمک کند تا بتوانند بهره‌وری کارگران و کارکنان خود را بهینه کنند.
این سیستم‌ها از جمله پیشرفته‌ترین و پیچیده‌ترین سیستم‌های هوشمند به شمار می‌آید که در حال حاضر در خطوط تولید هوشمند استفاده می‌شوند. تخمین میزان تجهیزاتی که در یک خط تولید موردنیاز است به‌صورت حضوری انجام می‌شود. کارشناسان با حضور در محل برآورد می‌کنند که دقیقاً چه تجهیزات و تکنولوژی‌هایی و با چه اندازه و تعدادی برای خطوط تولید مناسب هستند. یک مزیت کلیدی و بسیار مهم دیگر هوشمندسازی خط تولید این است که مدیران با استفاده از تکنولوژیهای روز دنیا می‌توانند میزان عملکرد کارکنان خود را نیز شناسایی کرده و از بروز مشکل در این زمینه جلوگیری کنند.
خلاصه مطلب
خط تولید هوشمند، خط تولیدی است که با استفاده از جدیدترین تجهیزات و تکنولوژیهای روز دنیا تجهیز شده و می‌تواند عملیات مختلف را بهینه‌سازی کند. از جمله مزایای هوشمندسازی خط تولید می‌توان به مواردی مانند کاهش هزینه‌ها، کاهش مصرف انرژی، بهینه‌سازی روند تولید، افزایش محصولات، بهبود کیفیت محصولات و مواردی از این قبیل اشاره کرد.
منابع: